Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Bespreek boeken, foto's, docu's, filmpjes, enzovoort.
Post Reply
User avatar
geert7
Treehugger
Treehugger
Posts: 548
Joined: 23 Sep 2014, 19:49
Location: Meppel
Contact:

Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Post by geert7 »

Als je nou naar de volgende foto's kijkt dan zou je misschien denken dat ik een monumentale/veterane bomenreis naar Engeland gemaakt heb. Maar da's niet waar. Ben met de caravan 30 km verderop naar Mantingerveld gereden. Drente.
p1040280.jpg
p1040280.jpg (253.03 KiB) Viewed 11547 times
p1040398.jpg
p1040398.jpg (485.78 KiB) Viewed 11547 times
p1050780.jpg
p1050780.jpg (269.85 KiB) Viewed 11547 times
p1050968.jpg
p1050968.jpg (446.93 KiB) Viewed 11547 times
p1050976.jpg
p1050976.jpg (212.73 KiB) Viewed 11547 times
Maar wat is dit?
p1060417.jpg
p1060417.jpg (256.21 KiB) Viewed 11547 times
p1060435.jpg
p1060435.jpg (207.7 KiB) Viewed 11547 times
Meer foto's van deze monumentale bomenreis wandeling in Drenthe: op de blog. Meer dan 70 foto's.

Ga je er heen, laat me weten.
boom7 - advies - verwijderen - snoeien - stormhout - wij zijn de aap
joost
Nieuw
Nieuw
Posts: 22
Joined: 25 May 2008, 12:07
Location: Hengelo

Re: Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Post by joost »

Gaaf verhaal en mooie bomen man.
De term "compressievork" kende ik nog niet....
(lijkt mij ook niet echt een goeie beschrijving, maar klinkt wel duur en dat heeft ook mijn voorkeur :D)

Ik ga er zeker een keer een klimmetje wagen, erg mooi al die oude en kroezige bomen. Bij dat soort vergroeiingen gooi ik het altijd op kanker/woekering, maar geen idee wat de specifieke benaming is. Het is in ieder geval iets wat de boom telkens tevergeefs wil overgroeien.

Groetjes
User avatar
geert7
Treehugger
Treehugger
Posts: 548
Joined: 23 Sep 2014, 19:49
Location: Meppel
Contact:

Re: Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Post by geert7 »

Dank,

De term compressievork is geleend gejat uit het engels, daar heet een plakoksel een compressievork (compression/tension fork). Maar je hebt gelijk, ik zocht net ff op het woord compressievork, zeer zeldzaam woord online.

De reden dat ik dat een betere naam vind is dat een plakoksel een slechte naam is, plakte hij maar, maar hij doet het tegenovergestelde, de vork uit elkaar drukken door diktegroei.

Leg maar eens uit aan een klant: "je boom heeft een gevaarlijk plakoksel, kan zo een arm uitbreken bij stevige wind", "maar hij plakt toch??" Dan zeg ik liever, die diktegroei is een teken dat het om een compressievork gaat, door de diktegroei zet hij zichzelf onder spanning.

BTW Mooi artikel over vorken (bark-included junctions):
https://www.linkedin.com/pulse/fork-roa ... can-slater

En een referentie voor de engelse namen: p. 252 en verder, The Body Language of Trees, C. Mattheck 2015.
boom7 - advies - verwijderen - snoeien - stormhout - wij zijn de aap
User avatar
WiPe
Treehugger
Treehugger
Posts: 424
Joined: 13 Dec 2007, 20:28
Location: Oost-Vlaanderen

Re: Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Post by WiPe »

Geert7 wrote: De reden dat ik dat een betere naam vind is dat een plakoksel een slechte naam is, plakte hij maar, maar hij doet het tegenovergestelde, de vork uit elkaar drukken door diktegroei.
Dat klopt niet. Plakoksels gaan mekaar niet uit mekaar drukken door diktegroei. Ik heb een foto van een doorsnede van een plakoksel, waarbij je goed kan zien hoe de diktegroei achterwege blijft op de plek waar de schors ingesloten wordt en waar de twee co-dominante takken tegen mekaar drukken. (Maar als ik hier foto's wil plaatsen moet ik die eerst ergens anders on line zetten, pffff!)
Aangezien er op die plek geen groei is, wordt de vork niet uit mekaar gedrukt door diktegroei.
Boompje groot, plantertje dood?
Dat is pas duurzaam aanplanten!!!
User avatar
geert7
Treehugger
Treehugger
Posts: 548
Joined: 23 Sep 2014, 19:49
Location: Meppel
Contact:

Re: Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Post by geert7 »

Je foto:
foto WiPe
foto WiPe
[ binnenkort volgende versie phpBB dan meer over uploaden ]

Dat idee van compressievork is niet enkel een vertaling, het is in mijn breintje opgekomen door de volgende waarnemingen.

Als eerste een esdoorn, drukt de dakgoot stuk:
boom tegen dakgoot - dakgoot beschadigd
boom tegen dakgoot - dakgoot beschadigd
obj_0935.jpg (241.04 KiB) Viewed 11460 times
Bij het afbreken ervan niets geks gevonden. Wel viel me op dat diktegroei dus wel met een zekere kracht gaat. De dakgoot is kapotgedrukt. Het oppervlak hier is klein, de kracht misschien ook.

Maar bij plakoksels is het oppervlak groot, honderden vierkante centimeters, daardoor de kracht heel groot. En op een aangrijppunt waar de boom zich lastig tegen kan weren, hout splijt makkelijk.

De volgende boom, 2 stammige esdoorn, was afgebroken. Bij het afzagen van de laatste blokken klemde mijn zaag. Moest ik losmaken met wiggen. Omdat de boom eraf was had ik deze spanningen niet verwacht, niet aan de buitenkant.
plakoksel/2 stammige boom - snanningen
plakoksel/2 stammige boom - snanningen
obj_5094.jpg (195.29 KiB) Viewed 11460 times
Hieronder een plakoksel van een populier:
plakoksel in onderdelen
plakoksel in onderdelen
obj_1677.jpg (93.72 KiB) Viewed 11460 times
Hiermee haal ik mijn eigen argumenten onderuit, immers er is duidelijk een holte zichtaar. Of... de zijkanten konden wel met hun diktegroei doorgaan en hebben in de loop der jaren het hout uit elkaar gedrukt.

Daarbij, waardoor stopt diktegroei? Dat kan tuurlijk door slechte omstandigheden van de boom of door druk. Stel dat bij kleinde druk (contact buurman) de groei stopt, dan heb je nog wel de volgende problemen:
Bij natworden zet bastlaag uit, wat extra druk genereerd
Prut (organisch materiaal) zal zich in het oksel tussen de bastlagen verstigen, bij natworden zet dit uit.

Alles met elkaar een volledig onvoorspelbaar geheel. Ik denk dat bomen hun constante spanning willen handhaven, ook al ondermijnen ze zichzelf daarmee.

Heb me voorgenomen om bij de de volgende boom welke ik mag slopen een plakoksel in de ene arm vertikaal in te zagen, dan worden de schuifspaningen misschien zichtbaar doordat de 2 helften van de ene arm verschuiven.
boom7 - advies - verwijderen - snoeien - stormhout - wij zijn de aap
User avatar
WiPe
Treehugger
Treehugger
Posts: 424
Joined: 13 Dec 2007, 20:28
Location: Oost-Vlaanderen

Re: Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Post by WiPe »

Het verschil met die dakgoot is dat die niet tegendrukt. De boom drukte de goot weg, maar de goot gaat niet op dezelfde manier tegen de boom aandrukken. Doordat die twee helften tegen mekaar drukken, gaat de groei stoppen op de plek van de ingegroeide schors (rode ellips), maar daaronder zie je dat de groei wel doorgaat en de boom dikker wordt. maar die jaarringen lopen dan dood aan de ingegroeide schors (groene ellips). Natuurlijk zit er spanning op de twee delen van zo'n plakoksel. Drukspanning, daardoor stopt ook de groei op die plek.

Waardoor een plakoksel dan wel gaat uitscheuren? Dat is heel simpel aan te tonen. Buig een gummetje helemaal dubbel. Dar lukt zonder dat de gum gaat scheuren omdat de krachten netjes over de buiging geleid worden. Maar maak een klein sneetje aan de bovenkant van de gum, en die zal helemaal scheuren. De krachten die op de takken komt wanneer die bewegen door de wind, worden niet van de ene co-dominante tak naar de andere afgeleid, maar die takken naar binnen, waardoor een van de twee takken kan uitbreken. Poepsimpele fysica.
Boompje groot, plantertje dood?
Dat is pas duurzaam aanplanten!!!
User avatar
geert7
Treehugger
Treehugger
Posts: 548
Joined: 23 Sep 2014, 19:49
Location: Meppel
Contact:

Re: Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Post by geert7 »

Als de boom tegen de dakgoot drukt, drukt de dakgoot met dezelfde kracht terug. F_actie = - F_reactie, 3e hoofdwet van Newton.

De druk door diktegroei zal niet genoeg zijn om verwoesting te veroorzaken, de wind blijft hiervoor nodig. Maar wind en diktegroei samen vormen een gevaar.

De diktegroei in het midden zal minderen, maar aan de buitenzijde moet gecompenseerd worden: olifantsoren. Ik denk dat dat de binnenzijde niet kan groeien, waar zal de anvoer vandaan moeten komen?

Zie onderstaande berk, omgekeerd bolle binnenkanten, er is geen beworteling mogelijk om de binnenkant diktegroei te geven.
obj_8326.jpg
obj_8326.jpg (298.49 KiB) Viewed 11435 times
Is er niet een meting mogelijk om te meten of en zo ja hoeveel druk diktegroei geeft? Een plaat op een boom schroeven met veren, zodat het indrukken van de veren een indicator is voor de kracht?
boom7 - advies - verwijderen - snoeien - stormhout - wij zijn de aap
User avatar
WiPe
Treehugger
Treehugger
Posts: 424
Joined: 13 Dec 2007, 20:28
Location: Oost-Vlaanderen

Re: Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Post by WiPe »

Olifantsoren onstaan niet bij iedere plakoksel, maar alleen dan wanneer de aanhechting tussen de twee co-dominante stammen net sterk genoeg is en inscheurt. Dan moet de boom die verzwakking herstellen. En dan krijg je olifantsoren.
Boompje groot, plantertje dood?
Dat is pas duurzaam aanplanten!!!
User avatar
WiPe
Treehugger
Treehugger
Posts: 424
Joined: 13 Dec 2007, 20:28
Location: Oost-Vlaanderen

Re: Monumentale & veterane bomen in Mantingerveld (Drenthe)

Post by WiPe »

Geert7 wrote: De druk door diktegroei zal niet genoeg zijn om verwoesting te veroorzaken, de wind blijft hiervoor nodig. Maar wind en diktegroei samen vormen een gevaar.

Zaag een plakoksel in de lengte door midden en je zal zien dat er geen groei is op de plaats waar de schors ingesloten zit. Geen groei, betekent ook dat er geen druk is door groei.
Boompje groot, plantertje dood?
Dat is pas duurzaam aanplanten!!!
Post Reply