oorzaak afsterven dikke takken en bomen in eikenbos?

[Marc]

Treehuggers,

mijn huis staat in een eikenbos (zomereik) van ca 1 ha. (op zandgrond). Ik woon hier ongeveer een jaar en toen ik hier kwam wonen, viel me al direct op dat de bomen er zo slecht aan toe waren. Met slecht bedoel ik dat er enorm veel dikke dode takken in de bomen zitten. Sommigen hebben nog maar enkel een stam met een kleine kruin. Ik schat de leeftijd van de bomen op ca 50 jaar. Enkele tientallen zijn volledig dood.
Mijn vermoeden ging in eerste instantie uit naar gebrek aan licht, echter komen de dode takken ook voor aan de zijkanten van het perceel of bij vrijstaande bomen, waar de takken dus ruim voldoende licht krijgen.

Iemand een idee?

[-WOUTER-]

grondwater verhoging of verlaging in dit gebied..... dat is iets waar op veel plaatsen eenzelfde beeld geeft.

effe informeren bij waterschap en je weet het.

grtn wouter

[treespotter]

grondwater verhoging of verlaging in dit gebied..... dat is iets waar op veel plaatsen eenzelfde beeld geeft.

effe informeren bij waterschap en je weet het.

grtn wouter

Dat is ook mijn eerste gedachte.
Een gewijzigde grondwaterstand zorgt voor afsterving in de bovenkroon.
Waar zitten al die dikke dode takken? Wanneer dit onder in de kronen is dan zou het natuurlijk ook zo kunnen zijn dat de bomen te dicht op elkaar stonden. Wanneer jij zegt dat de bomen nu niet dicht op elkaar staan dan kan het natuurlijk ook zo zijn dat het bos gedund is (vlak) voordat jij daar bent gaan wonen.

[Castor]

heb dit afgelopen jaar 2x met een tamme kastanje gezien. allee twee vrij staande bomen, verder geen en bijzonderheden zichtbaar maar wel in 1x 1 of 2 grote takken die afsterven... zou dit hetzelfde kunnen zijn of kan dit wat anders zijn?

gr. Remco

[-WOUTER-]

Tamme kastanjes zijn wel de meest bekende bomen die dikker dood hout van nature in de kroon hebben......dus dat is waarschijnlijk iets anders Remco....

[treespotter]

Kom jongens, ga nou niet weer allemaal adviezen vragen terwijl wij de bomen niet gezien hebben.

Veranderingen in de grondwaterspiegel, leggen van kabels en leidingen, ophogen of afgraven van het doorwortelde gebied, aanleggen van een gazon of verwijderen van een asfaltlaag. Dit is een kleine greep uit de mogelijke boosdoeners en ik heb jullie geen van beide hier iets over horen zeggen. Hoe denken jullie dan dat wij een steekhoudend verhaal kunnen houden over die bomen wanneer wij hier verder niets over horen.

Een vraag over bomen op een forum is leuk, maar verwacht dan ook niet meer dan een 'leuk' antwoord.

[Castor]

Dat is in mijn geval ook allemaal niet aan de orde. Dat is ook wat ik bedoel met verder geen bijzonderheden zichtbaar. Conditie is bij beide bomen goed, er zijn bij beide bomen geen recente veranderingen in de omgeving en geen uiterlijke kenmerken dat er ook maar iets mis zou zijn... maar wel in 1x complete takken die afsterven. Ik verwacht geen "steekhoudend"antwoord maar misschien dat meer mensen deze ervaring hadden en daar misschien wel een oorzaak voor gevonden....

[densmee]

om hier iets zinnigs over te zeggen zul je toch minimaal het aantal stuks per hectare moeten weten, de leeftijd, dbh, hoogte, sluitingsgraad en bijgroei

[Marc]

Ik zal kijken of ik vandaag of morgen wat foto's kan uploaden.

Veranderende grondwaterstand kan een reden zijn. Het bos waar ik over spreek staat op een heuvelrug (zandgrond) met een hoogteverschil van ca 12 meter over een afstand van 50 meter, vrij stijl dus.

[treespotter]

Ik zal kijken of ik vandaag of morgen wat foto's kan uploaden.

Is niet nodig hoor Mal. Betere antwoorden kunnen wij zonder ruiken, voelen en proeven, m.a.w. ter plaatse beoordelen echt niet geven. Hoe graag jij dat ook wil.

[treespotter]

om hier iets zinnigs over te zeggen zul je toch minimaal het aantal stuks per hectare moeten weten, de leeftijd, dbh, hoogte, sluitingsgraad en bijgroei

Volgens mij zit jij de opbrengst na oogst al te berekenen.

[densmee]

om hier iets zinnigs over te zeggen zul je toch minimaal het aantal stuks per hectare moeten weten, de leeftijd, dbh, hoogte, sluitingsgraad en bijgroei

Volgens mij zit jij de opbrengst na oogst al te berekenen.

nee nee wij zijn een ingenieursbureau in bosbouw en natuurbeheer.
wij doen bijvoorbeeld ook natschade berekeningen, voor provincies en wateschappen die de grondwaterstand willen verhogen

[Marc]

Hierbij een paar foto's van een aantal bomen waarop sterfte te zien is, zij het misschien niet al te duidelijk.

De bomen hebben in het verleden zeker dicht bij elkaar gestaan en zijn daarom lang en dun. Echter is het bos op dit moment voldoende licht doorlatend, maar toch sterven vele takken en soms hele bomen af.

Op dit moment ondervinden de bomen schade van een heftige rupsenplaag. 's Nachts, bij windstil weer zoals vannacht, hoor je geknaag aan de bladeren heel duidelijk. Ik herinner me dat de bomen eind mei vorig jaar bijna helemaal kaalgevreten waren toen ik hier kwam wonen. Het lijkt erop dat dat wederom gaat gebeuren. De bomen hebben zich wel hersteld en zijn opnieuw in het blad gekomen, echter bevorderlijk voor de groei en gezondheid van de bomen lijkt het me niet.

[Marc]

Even wat verder gezocht en het volgende gevonden op natuurbericht.nl :


Bericht uitgegeven door Alterra Wageningen UR op dinsdag 27 mei 2008

Nog steeds komen van allerlei kanten berichten dat eiken worden kaalgevreten door spanrupsen van de Kleine wintervlinder, de Grote wintervlinder en de Kleine voorjaarsspanner. Onderzoekers ontvingen onder meer meldingen over rupsen in de bossen bij Velp, Doorwerth, Renkum, Onzalige Bossen. Op sommige plaatsen geven de kale bomen een bijna winterse aanblik.

De aantastingen komen niet alleen voor bij eik maar ook bij populier, es, iep, esdoorn en beuk. Sinds 1946 worden insectenplagen op bomen en struiken geïnventariseerd door een landelijke groep beheerders en andere belangstellenden. Het onderzoeksinstituut Alterra van Wageningen UR voert dit onderzoek uit voor het ministerie van Landbouw Natuur en Voedselkwaliteit. Zo kunnen nieuwe soorten worden gevonden en wordt de relatie tussen plagen en milieufactoren zoals klimaatverandering onderzocht.

Levenscyclus van de wintervlinders
De vlindermannetjes van de wintervlinder vliegen ‘s avonds en ‘s nachts in november en december. Het vrouwtje heeft geen vleugels en kan dus niet vliegen. De vrouwtjes kruipen uit de bodem langs de stammen omhoog waar ze door rondcirkelende mannetjes bevrucht worden. Vervolgens leggen ze hun eitjes in kleine groepjes op de bladknoppen in de toppen van de bomen. Een vrouwtje legt wel 100-150 eitjes die overwinteren. De jonge speldenknopgrote rupsjes komen het volgend jaar in april uit de eitjes. De rups is een spanrups (verplaatst zich al lussen makend). Aanvankelijk worden gaten in de aan elkaar gesponnen bladeren gegeten. Bij grote aantallen rupsen kunnen de bomen volledig kaalgevreten worden. Als een rups gestoord wordt laat hij zich van het blad vallen en blijft aan een zijden draad hangen, tot het gevaar geweken is. In juni dalen de volgroeide rupsen aan spinseldraden naar de grond af om daar te verpoppen. De poppen liggen dan in een gesponnen cocon in het strooisel waarna in het najaar weer een nieuwe generatie vlinders verschijnt.

Hoe groot is de schade?
In principe kunnen eiken en andere loofbomen goed tegen kaalvraat. Omdat de vraat vroeg in het jaar plaatsvindt, lopen de bomen hetzelfde jaar nog uit en kunnen dan weer energie bijspijkeren. Maar wanneer eiken jaren achtereen worden kaalgevreten dan kunnen ze verzwakken en gevoelig worden voor aantastingen van bijvoorbeeld de Eikenprachtkever. De larven van deze kever maken lange slingerende gangen onder de schors van verzwakte eiken waardoor deze verder verzwakken en afsterven. Uit de monitoring vanaf 1946 blijkt dat de wintervlinders tot de meest voorkomende plaaginsecten in Nederland behoren. Periodiek vreten ze laanbomen en eikenbossen op grote schaal kaal - de laatste pieken traden op in 1996 en 1997. De plaag van dit jaar komt niet helemaal als een verassing want in de donkere nachten van het najaar van 2007 werden in het lamplicht van auto en fiets al opvallend veel vliegende mannetjesvlinders waargenomen.

[densmee]

met deze foto's is het wel duidelijker geworden
de sluiting van het kronendak zorgt voor het afsterven van de onderste takken, dit is gunstig voor een takvrije stam maar niet voor de stabiliteit van het bos, je zult dus een compromis moeten zoeken tussen mooie stammen en stabiliteit.

Een stukje uit een reader van Larenstein:

Eik
Kroon moet minimaal 15% en max 35% vrijstaan
De inlandse eik is een gevoelige boomsoort en mag niet te sterk worden vrijgesteld. In dichte opstanden die plotseling sterk worden vrijgesteld, heeft de inlandse eik de neiging om waterlot te vormen. Sterk vrijstellen kan zelfs tot sterfte leiden wanneer een eik plotseling veel direct licht moet verdragen. Dit komt doordat de eik schaduwbladeren vormt. Deze bladeren zijn fysologisch niet bestand tegen veel zonlicht waardoor ze nadat de boom ruim vrijgesteld afsterven. Het is dus zaak de eik zeer geleidelijk doch gestaag vrij te stellen.

[treespotter]

Wat moet ik nou lezen in de berichten van jou Mal, een excuus om het bos te mogen vellen of serieus een verhaal van een bezorgde boomeigenaar.
Wanneer het het eerste geval is dan ben je hier denk ik aan het verkeerde adres. Wanneer het een verhaal is van een serieuze boomeigenaar dan moet je z.s.m. met een boomdeskundige bij jou uit de buurt ter plaatse gaan kijken. Speculaties via foto's van ons hier op het forum helpen die bomen niet Mal.

[Marc]

Wat moet ik nou lezen in de berichten van jou Mal, een excuus om het bos te mogen vellen of serieus een verhaal van een bezorgde boomeigenaar.
Wanneer het het eerste geval is dan ben je hier denk ik aan het verkeerde adres. Wanneer het een verhaal is van een serieuze boomeigenaar dan moet je z.s.m. met een boomdeskundige bij jou uit de buurt ter plaatse gaan kijken. Speculaties via foto's van ons hier op het forum helpen die bomen niet Mal.

Wat denk je zelf Treespotter, als je mijn eerste posting in deze thread nog een keer aandachtig leest?

Ik omschrijf het probleem en eindig met de vraag: "Iemand een idee?"

Ik zal het voor je verduidelijken: Ik vraag me dus af of er leden zijn hier op treehugs.nl die een soortgelijk beeld zoals ik omschrijf en laat zien, herkennen. Met andere woorden, of er mensen zijn die een idee of gedachten hebben hierover, bijvoorbeeld dat het omschreven beeld op meerdere plaatsen voorkomt.

Ik vind het een nogal rare reactie om zomaar langs je neus weg als een mogelijke achterliggende reden van mijn vraag te suggereren dat ik naar een excuus zoek om een bos plat te gooien en hier niet welkom ben in dat geval.

Als je dan een zinnige en wat vriendelijkere bijdrage wil leveren aan deze thread, dan kan je je ook beperken tot het advies een deskundige langs te laten komen.


Maargoed, dat laatste ga ik echter niet doen daar het perceel niet van mij is; ik huur het slechts huur voor 1 jaar. Ik heb de eigenaar aangeraden er naar te laten kijken maar die wil daar geen geld aan uitgeven om hem moverende redenen.

[Marc]

Ik begrijp dat er weinig zinnigs te zeggen valt over het probleem, zoals ik het omschrijf, zonder analyse op locatie door een deskundige.

Wat mij betreft kan deze thread dan ook gesloten worden nu.