afstervende eikentak

[ludovanmil]

deze week een grote gesteltak van een eikenboom (zomereik) gezaagd. de onderzijde was over de hele lengte dood / aangetast (zie foto's). De tak was de onderste gesteltak van deze volwassen boom waar verder niets bijzonders aan te ontdekken is. En ook niet aan de gezonde leefomgeving (bosperceel). Op de bovenzijde zaten nog wel wat kleine takjes / blad.
is dit nu een afstervende tak door lichtgebrek? of is er volgens jullie meer aan de hand ?

[treespotter]

is dit nu een afstervende tak door lichtgebrek? of is er volgens jullie meer aan de hand ?

Waarschijnlijk wel Ludo, maar zoals bij veel van dit soort vragen mis ik het totaalplaatje.
Voor je het weet roepen wij allemaal dat het inderdaad waarschijnlijk lichtgebrek is en dan kom jij ineens met een verhaal als, "o ja, onder de boom is ooit wel eens afval verbrand" of heeft de buurt de BBQ iets te hoog opgestookt.

[Marc]

Hoi Ludo,

diezelfde vraag als jij hebt, heb ik hier ook gesteld een paar maanden geleden. Bij mij thuis hetzelfde beeld: in een perceel eiken van 70 tot 100 jaar veel bomen met afstervende zijtakken. Lichtgebrek sluit ik uit omdat ook vrijstaande bomen aan de zijkant van het perceel het krijgen.
Het beeld is dat het met enkele takken onder of halverwege de stam begint; het jaar er na nog verder naar boven en staan er slechts aan de toptakken nog wat blaadjes; het derde jaar zijn ze dood. Het is geen prettige aanblik, het bos ziet er gewoon ongezond uit.

[ludovanmil]

is dit nu een afstervende tak door lichtgebrek? of is er volgens jullie meer aan de hand ?

Waarschijnlijk wel Ludo, maar zoals bij veel van dit soort vragen mis ik het totaalplaatje.
Voor je het weet roepen wij allemaal dat het inderdaad waarschijnlijk lichtgebrek is en dan kom jij ineens met een verhaal als, "o ja, onder de boom is ooit wel eens afval verbrand" of heeft de buurt de BBQ iets te hoog opgestookt.

He Wolter, snap je reactie wel, maar weet voor het moment niet meer, dat vuurtje....is uitgesloten
Ik ken niet het beeld (van de takdoorsnede) bij taksterfte door lichtgebrek, ziet dat er zo uit ?

[treespotter]

Nee Ludo, dat ziet er echt uit als een geroosterde tak.

Het zal toch niet zo zijn dat jullie een nieuwe aantasting gevonden hebben jongens.

[treespotter]

Zitten er nog ergens zwarte bultjes/balletjes op of onder de schors?

[ErikSint]

ik heb drie bomen gesnoeid en bemest die dit beeld ook hadden. heb er de mechanische belasting van verminderd en hoop zo de boom te behouden. Er was geen vuur gestookt maar er was wel langdurig bronbemaling geweest.

ik heb er ook een tijd over gepeinst maar helaas nog geen conclusie getrokken. Ga in de loop van de herfst terug voor de zwam controle.

groeten erik

[Marc]

Nee Ludo, dat ziet er echt uit als een geroosterde tak.

Het zal toch niet zo zijn dat jullie een nieuwe aantasting gevonden hebben jongens.

Hoi treespotter, het beeld bij mijn bomen is identiek aan dit plaatje en beslist geen gevolg van vuur of barbecuen onder de bomen.

[Tamil]

Geen afstervende gestel wortels jongens??

Zo ben ik wel eens een boom tegen gekomen met aan de onderzijde hetzelfde verschijnsel!
Vaak is er dan onder zo'n arm een lager gedeelte aan de stam in het bast weefsel te zien, tot afgestorven cambium (losse bast als je er op klopt).
Maar goed: dat was destijds mijn ondervinding bij die boom

[Marc]

Ik heb nog niet in de grond gekeken Tamil maar voorlopig zijn er in elk geval nog geen omgewaaid.

Ik zal eens kijken of ik met de eigenaar kan regelen dat er iemand komt kijken. Een beetje zonde is het als dat hele bos zo naar de knoppen gaat hier.
Vlak naast mijn huis...een prachtige eik van 70 jaar: vorig jaar stierf er zomaar één flinke zijtak af, nu is de hele boom dood en moet ik 'm binnenkort verwijderen.

[Marc]

Zitten er nog ergens zwarte bultjes/balletjes op of onder de schors?

dat ga ik bekijken deze week treespotter.

[Harrie]

Ludo.

En hoe zag de vertakking en de knopbezetting van deze afstervende tak eruit??

Als dat ook al niet veel bijzonders was, dan heeft zo'n tak nog weinig functie voor de boom en zal hem afstoten.

[ludovanmil]

Harrie,
De tak had alleen aan de bovenkant nog wat kleine twijgjes en wat blad. Niet veel bijzonders. Het dode hout, aan de gehele onderzijde van de tak, was wel afgegrendeld (afgrendelingszones), was mooi te zien (ook wel op de foto te zien).
Lijkt toch wel het meest inderdaad op een tak die door te weinig licht wordt afgestoten.

Wat Tamil schrijft over mogelijkheid van afstervende gestelwortels.....het is daar heel lastig graven.

[Tamil]

Ludo, bij mijn voorbeeld is graven vaak niet eens nodig! gewoon te zien aan geen dikte-groei, onder die tak ten opzichte van de rest van de boom.

[ErikSint]

bij mij was er geen achtergestelde groei in de oksels van de gesteltakken maar een jaar of 5 geleden is er dus bronbemaling geweest voor een langere periode. misschien dat afgestorven gestel wortels bij mij het dus wel eens geweest kunnen zijn.

[JohnnY]

spechten en boomklevers wille nog wel eens gaatjes pikke om een later de beestje die er in leven op te eten. zou ook kunnen.. Misschien daar door een infectie op gelopen?

Maar licht gebrek klinkt ook erg aannemelijk zonder totaal beeld

[Marc]

Hallo Ludo, (en anderen)

ik heb deze week de eikebomen bij mij thuis laten bekijken door een kundige op gebied van ziekten en plagen. De conclusie bij mijn perceel is dat de oorzaak van de aantasting van takken en uiteindelijke sterfte van de eiken vermoedelijk de eikenprachtkever is. Als ik naar de foto van jouw boom kijk Ludo, tezamen met je beschrijving, dan vermoed ik daar dezelfde oorzaak.

Deze eikenprachtkever legt eitjes onder de bast en veroorzaakt daarmee het afsterven van de takken en uiteindelijk sterfte van de hele boom.
Het wordt aangeraden bomen die minder dan 30% blad over hebben te verwijderen voor april, om verspreiding van de kever te voorkomen. Echter het bos zo min mogelijk uitdunnen omdat deze kever goed gedijt in warme omstandigheden.

De eikenprachtkever kwam vroeger niet voor in ons land en is een verschijnsel van de laatste jaren. Hij slaat toe op bomen die reeds wat verzwakt zijn, bijvoorbeeld door een rupsenplaag.

In mijn perceel klopt dat wel, de dode eiken die ik er tot nu toe uit gezaagd heb, zijn de laatste 30 jaar amper gegroeid, aan de jaarringen te zien (2 cm diktegroei in 30 jaar). De oorzaak hiervan licht vermoedelijk in een drastische verandering van het grondwaterpeil (sinds de deltawerken begonnen)

[treespotter]

Kijkaan, een doorbraak.

[Marc]

Nog een aardige aanvulling...

Ik heb nog eens nauwkeurig naar de jaarringen gekeken van een door de eikenprachtkever aangetastte en overleden eikenboom.

De boom blijkt de afgelopen 27 jaar extreem dunne jaarringen te hebben gemaakt, terwijl de boom daarvoor kennelijk ruim 50 jaar prima groei heeft gekend.

Ditzelfde beeld heb ik gezien bij een viertal andere door mij verwijderde eiken.

Aan de hand van de jaarringen kom ik uit in het jaar 1984, het jaar waarin met de aanleg van de Markiezaatskade het Markiezaatsmeer ontstond. De verbinding met de zee werd daarmee verbroken en zodoende verdween eb en vloed.

Mijn eikenbosje staat op 1 kilometer van de voormalige zee en heeft dus mogelijk sterk te lijden gehad van het verdwijnen van deze eb en vloed cyclus. Ik neem aan dat het verdwijnen van eb en vloed o.a. een lager grondwaterpeil landinwaarts kan hebben veroorzaakt en dat daarmee mijn bomen het moeilijk hebben gekregen. Misschien zit de zaak nog complexer in elkaar. De jaarringen en de indamming corresponderen in elk geval exact.

[ludovanmil]

mooi speurwerk
blijven aannames m.b.t. het grondwater, maar aannemelijk....dus daar is niets mis mee. Zal de boom waar ik mee te maken heb binnenkort nog eens nauwkeuriger bekijken op uitvliegopeningen en gangen tussen bast en hout. Al denk ik vooralsnpg dat het afsterevn van die ene / enkele tak door lichtgebrek is...